Ата-аналарға

ØМектепте жаңа талаптар қойылады: мұқият тыңдау, алаңдамау, орнатылған ережелер мен тәртіпке бағыну.

Ø

ØАта-аналар тарапынан жаңа талаптар пайда болады: күн тәртібін өзгерту, бала тәртібіндегі өз бетінше әрекеттердің пайда болуы, бұйрықты өз-өзіне қызмет көрсету арқылы орындау.

ØБала өз құрдастарымен жаңа қарым-қатынасқа түседі: бала басқалар сияқты оқи аламын ба, менімен балалар дос болады ма, мені түрлі сөздермен не істерімен ренжітпейді ме деп уайымдай бастайды.

Бейімделу –ата-ананың міндеті моральдық және эмоционалдық қолдау көрсету.
Белсенділік –педагогпен тығыз байланыс орнату, кеңестерге құлақ асу, мектеп өміріне қатысу.
Бедел – ата-ананың беделін жаңа деңгейге нығайту және дамыту, мұғалімнің,мектептің беделін қалыптастыру.

Бірінші кеңес
Балаңызға керек нәрсенің ең маңыздысы бұл сіздің ықыласыңыз.
Шыдамды болыңыз: оның мектеп туралы айтқан әңгімелерін зейін қойып тыңдаңыз, нақтылайтын сұрақтар қойыңыз.
Есіңізде болсын: сіз үшін қанша маңызды емес нәрсе, сіздің ұлыңыз немесе қызыңыз үшін сол күнгі толқуға толы оқиға болып шығуы мүмкін.
Балаңызды зейін қойып тыңдаңыз: сонда балаға сіздің қандай көмегіңіз керектігін, мұғаліммен не туралы сөйлесу керектігін, сіз онымен мектеп жанында қоштасқаннан кейін баламен шын мәнінде не болатындығын түсіне аласыз.
Оқушыға әкенің де, ананың да ықыласы қажет: оған үй тірліктерімен, теледидар қараумен , компьютер ойнаумен араластырмай, арнайы ол үшін уақыт бөлуді ұмытпаңыз.
Есіңізде болсын: “Балаңыз теріс қылықтар жасап, махаббатқа лайық болмаған кезде, аса зәру болатыны –сіздің махаббатыңыз, сіздің мейіріміңіз” ( поляк педагогы, жазушысы Януш Корчак)
Егер бала сіздің оның істеріне, жұмыстарына көңіл бөлгеніңізді көрсе,ол міндетті түрде сіздің қолдауыңызды сезінеді.
Екінші кеңес:
Баланың мектеп оқушысы болу талпынысын қолдаңыз, оқуға деген ықыласын дамытыңыз және көтермелеңіз.
Балаңыздың мектептегі істері мен жұмыстарына деген қызығушылығыңызды шын жүректен білдіріңіз.
Оның жетістіктерін айтыңыз, мақтауға сараң болмаңыз, міндетті түрде оның әрбір жұмысында мақтауға болатын нәрсе табыңыз.
Есіңізде болсын: мақтау мен эмоционалдық қолдау ( “Жарайсың!” , “Сондай жақсы орындадың!” ) баланың зияткерлік жетістіктерін арттырады.
Үшінші кеңес: балаға жаңа өмір тәртібіне дағдылануға көмектесіңіз.
Баламен ол мектепте кездескен ережелерді талқылаңыз. Олардың қажеттілігін түсіндіріңіз.
Балаңызбен бірге күн тәртібін құрыңыз, оның сақталуын қадағалаңыз.
Күн тәртібі 1 класс оқушысының өмірінде аса маңызды, Баланың өмірінде жинақылықты, тәртіптіліктіқалыптастырады, еңбек пен демалысты дұрыс үйлестіруге, жаңа өмір жағдайларына үйренуге көмектеседі.
Үй тапсырмасының орындау ұзақтығын (бірінші сыныпта оқуды қоса алғанда 1-1,5 сағат ) сондай –ақ ұйқы уақытын (толыққанды демалу үшін ұйқы тәулігіне 9-10 сағаттан кем болмау тиіс ) бақылаңыз.
Есіңізде болсын: күн тәртібінде қозғалысы аз әрекет түрлерін белсенді қимыл әрекеттерімен, зияткерлік және қимыл әрекеті түрлерімен алмастырып отыру қажет.
Теледидар, телефонда ойын ойнау уақытының азайтылуын қадағалаңыз.
Төртінші кеңес: баланың мектептегі қиыншылықтарына сабырлықпен қараңыз.
Бала мектептен келді – оны сұрақтың астына алуға асықпаңыз, өзін еркін ұстауға мүмкіндік беріңіз.Егер оның ренжіп тұрғанын көрсеңіз, кейінірек жайлы әңгіме барысында оның мазасыздығының себебін білуге тырысқан дұрыс.
Есіңізде болсын: Бала үшін бір нәрсені істей алмау, бірдеңені білмеу –бұл қалыпты жағдай. Ол сол үшін де бала – бұл үшін кінәлауға болмайдыКіналау баланың өз өзіне деген бағасын түсіреді.Өзіне деген сенімділікті жоғалтады.
Баланың қателесуге құқығы бар.Сіздің балаңызмектепке оқу үшін келді.Адам бір нәрсені үйренгенде, бірден меңгеріп кетпейді, бұл табиғи нәрсе.
Ата-анасының байсалдылығын, сенімділігін көргенде, бала мектептен қорықпау керектігін сезінеді.
Бесінші кеңес: балаңызға құрдастарымен қарым-қатынас орнатуға және өзін сенімді сезінуге көмектесіңіз.
Көпшілдігі үшін балаңызды мақтаңыз,
Онымен құрдастарымен араласу ережелері туралы сөйлесіңіз. Балаңызға басқалар үшін қызықты болуға көмектесіңіз.
Балаңызға жаңа ойындар үйретіңіз, достарына көрсете алатындай.
Балаңыздың сыныптастарымен танысыңыз, үйіңізге қонаққа шақырыңыз. Қарапайым шай ішу, ал кішкентай үй иесі қонақ күтуді үйренеді.
Балаңыздың мектептегі жолдастарының көңілін қымбат ойыншықтармен ,тәттілермен, “қымбат киіммен” сатып алу дұрыс емес. Бұлай сіздің балаңыз өзінен –өзі басқаларға қажет болуды үйренбейді.Сіздің ұлыңыз немесе қызыңыз сыныптастарының іштарлығына, құптамауына ұшырауы мүмкін
Өзіне сенімді, көпшіл бала кез келген жағдайға тезірек әрі байсалдырақ бейімделеді.
Алтыншы кеңес: өз балаңыздың мектептегі жетістіктеріне қатысты парасатты бола біліңіз.
Балаңызды мектеп күнделігінің қосымшасына айналдырмаңыз. Әрине мектеп жетістігі маңызды. Мектептегі баға балаңыздың бүкіл өмірі емес. Мектептегі баға – балаңыздың осы уақыттағы осы пәннің осы тақырыбы бойынша білім көрсеткіші.
Балаңызды басқа оқушылармен салыстырмаңыз Балаңызды мектептегі жетістіктері үшін мақтаңыз
Есіңізде болсын: ешқандай “5” саны балаңыздың бақытынан маңызды бола алмайды.Алғашқы сәтсіздіктерге сіздің үмітіңіздің күйреуі деп қарамаңыз.
Жетінші кеңес: балаңызға бірінші сыныптың бірінші жартыжылдығында артық жүк артпауға тырысыңыз.
Балаңыз мектептен келісімен бірден үй тапсырмасына отырғызған дұрыс емес.Оған 2-3 сағат демалыс беріңіз,1,5 сағат күндізгі ұйқы ұйымдастыруға тырысыңыз.
Бала сабағын дайындаған кезде, оның жанында төніп тұрмаңыз.Сабағына өзі дайындалсын.Сіздің міндетіңіз орындау емес, көмектесу.
“Мүмкін емеске қол жеткізуге” тырыспаңыз! Балаңызды қосымша сабақтарға беріп одан “кішкентай вундеркинд” жасамаңыз. Бала бұндай жағдайда өз –өзіне қожайын емес.Ол үшін басқалар шешім қабылдайды.Көбіне қалауына қарсы, оның қызығушылықтары, тірегі мен күші ескерілмейді.
Сабақтардың уақыты және саны бойынша ұтымды мөлшер табыңыз.Бұл жерде асыра сілтеу оңай.Ал нәтиже қандай болмақ?Кейде ол қауіпті, себебі бала үлкендердің нұсқауы бойынша орындалатын нәрселерді үнсіз жек көре бастайды.Содан барып көшеге, еркіндікке ешкім бақыламайтын жаққа қарай ұмтылады
Жауап қарапайым: баланы жайына қалдырыңыз, мәжбүрлеп, күштегеннің орынына, қызықтырыңыз.
Екінші “Б” заңы Бедел. Ата-ананың беделі.
Балаңызбен тең құқыда сөйлеңіз және қарым-қатынас жасау үлгілерін көрсетіңіз. Отбасының барлық мүшелерінің баламен сөйлесуінің біріңғай тактикасын жасаңызБалаңың көзінше өз пікірін қайшылықтарыңыз жайлы айтысқан дұрыс мес. Барлық келіспеушіліктер есіктің сыртында қалуы
Ұмытпаңыз: бала өмірге деген өз көз қарасын қалыптастырады, ол сіздікінен басқаша болуы мүмкін. Балаға өз пікірін білдіру үшін жеткілікті уақыт беріңіз.
Табысты оқу көп жағдайда отбасы мен мектептің ынтымақтастығына байланысты, сондықтан кез келген уақытта өз шаруаларыңызды тастап, баламен айналысуға дайын болыңыз.
Үшінші “Б” заңы Белсенділік.
Отбасы мен мектептің белсенді ынтымақтастығы ата-аналардың жіберуі мүмкін төрт маңызды қателік.
Бірінші қате:
Отбасы мен мектеп әрекетінің келісімсіздігі. Екінші қате: байланыстар сипаты. Үшінші қате: “әсер ету” түрлерін бөлу Төртінші қате: “Нұсқаулар” жүйесі мүлтіксіз бақылау, отбасы тарапынан мектеп қызметіне жөнсіз араласу. Ата-анадан болатын кері әсерлер.
“Көзіме көрінбесең ғой!”
“Маған бұндай жаман бала керек емес”
“Сен маған қаншама уайым әкелдің”
“Неге өзіңді кішкентай балаша ұстайсың”
“Ақылдысынба”, “Айтқанды істе”
“Мен не істеу керектігін сенен жақсы білемін”

“Иттен қорқуға ұялмайсын ба?”
“Болмашы жараға бола жылама”
“Сенің қолыңнан бәрібір ештеңе келмейді”
“менен басқа ешкімге сенбе” “Саған менен басқа кім шындықты айтады”
“Өзің жасама қауіпті”
“Мен өзім жасаймын” “Әкел көмектесейін”
“Сен сондай әлсізсің”
Есіңізде болсын: Бала ересектер оған қалай қараса өзін солай сезінеді. Теріс сөздер баланың мінез-құлқын алдағы бірнеше жылдарға бағдарлауы мүмкін.Көп жағдайда ата-ананың асығыс ,ойланбай айта салған сөздері баланың әрекетіне, мінез-құлқына, ойлау қабілетіне әсер етеді және баланың одан әрі дамуын айқындайды.
Балаға “Мен сені жақсы көрем” деп айтудың 30 тәсілі.